بررسی نقش سازمان‌های مردم نهاد در توان‌مندسازی کودکان کار خیابانی

کودکان کار خیابانی یکی از پدیده‌های نوظهور و از دغدغه‌های جامعه‌ی امروزی است. به دلیل اهمیت کودکان به عنوان قشر آسیب‌پذیر جامعه و ناتوانی دولت‌ها در حل مشکلات فزاینده‌ی آن‌ها، در سال‌های اخیر بخش قابل توجهی از سازمان‌های مردم‌نهاد با هدف حمایت از آنان به‌وجود آمدند. این مقاله در چارچوب رویکرد توانمندسازی و با بهره‏گیری از روش پژوهش میدانی به مطالعه‌ی نقش این سازمان‌ها در توان‌مندسازی کودکان کار خیابانی در منطقه‌ی 12 شهر تهران می‏پردازد. با توجه به محوریت فعالیت‌های این سازمان‌ها و تأکید رویکرد توان‌مندسازی به ابعاد حمایت‌های آموزشی- تحصیلی، ارتقای مهارت‌های زندگی و ارتقای سلامت کودکان، این فعالیت‌ها ارزیابی شده و در مجموع به‌عنوان توان‌مندی تعریف شده است. یافته‌ها نشان داد که اکثر پاسخ گویان اقدامات این سازمان‌ها را مهم تلقی کردند. همین‌طور اکثر اظهار داشتند که این اقدامات در توان‌مندی کودکان مؤثر بوده است، که در غیاب آن‌ها وضعیت کودکان به‌مراتب بدتر می‌شده است. به‌علاوه تحلیل رگرسیون چند متغیّره نشان داد که متغیّرهای مستقل در کل رابطه‌ی معناداری با متغیّر توانمندسازی دارند. با توجه به تحلیل داده‌ها، مقاله نتیجه می‌گیرد که حضور مؤثر و کارآمد سازمان‌های مردم‏نهاد برای تغییر وضعیت کودکان در وضعیت دشوار بخشی از ضرورت‌هاست. با این حال، تأکید می‌کنند نحوه‌ی صحیح و مناسب خدمات‏رسانی به گروه‏های هدف و داشتن نگاهی سیستمی و جامع به موضوع مهم است. به‌همین منظور پیشنهاد می‌کند در تدوین و اجرای سیاست‌ها و برنامه‌ها باید خانواده نه صرفاً کودک در وضعیت دشوار محور قرار گیرد.